Jakie są wymagania formalno-prawne dotyczące przeglądów zbiorników ppoż.?
Jacek Frączek
Specjalist ds. serwisu
Bardzo istotnym tematem do omówienia w zekresie zapewnienia bezpieczeństwa przeciwpożarowego obiektów, są rodzaje przeglądów zbiorników ppoż. Przepisy formalno-prawne, związane z przeglądami tych urządzeń, są szczegółowo określone i należy ich przestrzegać, aby zapewnić niezawodność ochrony.
Wymagania formalno-prawne dotyczące przeglądów
Wymagania dotyczące przeglądów są jasno określone przez normy polskie i standardy międzynarodowe zastosowane przy ich projektowaniu i budowie. Każda z tych norm ma swoje zasady, których należy bezwzględnie przestrzegać. Producent zbiornika określa w dokumentacji powykonawczej i karcie gwarancyjnej kto i z jaką częstotliwością powinien przeprowadzać przeglądy.
Standardowe rodzaje przeglądów zbiornika według polskich norm
Podstawowymi wymaganiami dotyczącymi przeglądów zbiorników na wodę ppoż., są przepisy zawarte w Normie PN-EN 12845 „Stałe urządzenia gaśnicze – Automatyczne urządzenia tryskaczowe – Projektowanie, instalowanie i konserwacja.” Norma wyróżnia przeglądy roczne, 3-letnie oraz 10 letnie, które obejmują wszystkie rodzaje zbiorników.
Przeglądy zalecane przez producentów
- Przegląd po roku eksploatacji zbiornika
- Przegląd po 3 latach eksploatacji
- Przegląd po 5 latach eksploatacji
- Przegląd po 10 latach eksploatacji
- Przegląd po 15 latach eksploatacji
Standardy międzynarodowe, mające wpływ na rodzaj przeglądu zbiornika
Producenci stosują następujące standardy międzynarodowe, podczas projektowania zbiornika:
- FM Global
- NFPA 25
- VDS CEA 4001
Każdy ze standardów zawiera odrębne zalecenia dotyczące okresowej kontroli sprawności zbiornika, dlatego na wstępie należy zapoznać się z dokumentacją dostarczoną przez producenta, która powinna zawierać wszelkie niezbędne użytkownikowi informacje. Przegląd zbiornika powinien obejmować kontrolę konstrukcji wewnętrznej i zewnętrznej pod kątem występowania uszkodzeń i korozji. Jeżeli jest to konieczne, zbiorniki powinny zostać opróżnione i oczyszczone.
Załażenia dotyczące przeglądów okresowych w zależności od standardu wykonania zbiornika
Przeglądy podlegają różnym wytycznym dotyczącym ich częstotliwości i zakresu w zależności od standardu wykonania zbiornika.
Norma PN-EN 12845
W przypadku zbiorników zbudowanych zgodnie z normą PN-EN 12845, przeglądy roczne zaleca się przeprowadzać w odstępach nie dłuższych niż co 12 miesięcy i powinny one obejmować sprawdzenie stanu technicznego, zaworów pływakowych oraz poprawności eksploatacji. W przypadku przeglądu 3-letniego, należy skontrolować ogólny stan techniczny, a jeśli zbiornik nosi ślady korozji, powinien zostać opróżniony, zabezpieczony i ponownie napełniony. Z kolei podczas przeglądu 10-letniego należy opróżnić zbiornik, dokonać przeglądu fabrycznego, ew. dokonać naprawy uszkodzonych elementów i odnowy powłoki antykorozyjnej.
Standard FM Global
Dla zbiorników zgodnych ze standardem FM Global, tzw. przegląd roczny również powinien odbywać się co najmniej raz na 12 miesięcy, lecz poza sprawdzeniem ogólnego stanu technicznego skontrolowane powinny zostać wszystkie systemy i osprzęt, tj. grzałki, zawory pływakowe, sondy poziomu wody, alarmy.
Dodatkowo należy przeprowadzać przegląd 2-letni, obejmujący dodatkową weryfikację zewnętrznego płaszcza zbiornika pod kątem korozji. Przegląd 5-letni zobowiązuje do inspekcji wnętrza zbiornika, bez konieczności jego opróżniania, natomiast 10-letni (co druga kontrola 5-letnia) wymaga już opróżnienia zbiornika, wykonania inspekcji, wyczyszczenia wnętrza
i naprawy wszelkich uszkodzeń.
Standard NFPA25
Według standardu NFPA25 zbiorniki przeciwpożarowe muszą być co rocznie kontrolowane pod kątem stanu technicznego. Dodatkowo wszystkie zbiorniki bez membrany muszą zostać poddane przeglądowi 3-letniemu, podczas którego sprawdzony zostaje ich stan techniczny, a jeśli zbiornik nosi ślady korozji, musi zostać opróżniony, zabezpieczony i ponownie napełniony. Takiemu samemu zakresowi kontroli podlegają zbiorniki z membraną, z tym że w okresach 5-cio letnich.
Standard VDS CEA 4001
Zgodnie z wytycznymi standardu VDS CEA 4001, co rok należy sprawdzić stan techniczny zbiorników ppoż. Ponadto co 5 lat trzeba przeprowadzić przegląd, a w przypadku wykrycia śladów korozji – opróżnić go, zabezpieczyć i ponownie napełnić.
Zbiorniki w tym standardzie podlegają jeszcze 15-letnim kontrolom polegającym na opróżnieniu zbiornika, przeprowadzeniu przeglądu fabrycznego, naprawie elementów i ewentualnej odnowie powłoki antykorozyjnej.
Kto może przeprowadzić przegląd zbiornika przeciwpożarowego?
Przeglądu zbiornika przeciwpożarowego powinna dokonywać firma mająca odpowiednie uprawnienia. Chodzi tu przede wszystkim o certyfikaty, których uzyskanie przez wykonawcę gwarantuje realizację usługi na odpowiednio wysokim poziomie.
Aby prawidłowo wykonać przegląd, trzeba dysponować odpowiednią wiedzą, umiejętnościami i oczywiście specjalistycznym sprzętem. Specjaliści w dziedzinie kontroli stanu technicznego zbiornika powinni mieć doświadczenie w pracy z takimi konstrukcjami. Dlatego najlepiej powierzyć takie działania producentowi zbiornika, który najlepiej wie kiedy i jakie czynności należy wykonać. Zlecenie przeglądów okresowych producentowi pozwala uniknąć ryzyka utraty gwarancji spowodowanego niedopełnieniem jej warunków.
Inną możliwością wykonania przeglądu zbiornika jest powierzenie jego obsługi firmie, która się w tym specjalizuje. Profesjonaliści zatrudnieni w tego typu organizacjach mają ogromną wiedzę i doświadczenie poparte cyklicznymi szkoleniami w zakresie ochrony przeciwpożarowej.
Wyposażenie i doświadczenie firmy dokonującej przeglądu
Ważnym elementem jest wyposażenie ekip serwisowych i przewidywany czas reakcji. Specjalistyczna firma do obsługi i diagnostyki zbiorników powinna mieć do dyspozycji m.in.:
• drony ROV,
• specjalne odkurzacze do czyszczenia i mycia wnętrza zbiornika,
• pompy,
• specjalistyczne myjki,
• serwis gotowy do szybkiego wyjazdu.
Równie istotne jest zapewnienie ciągłego dostępu do części zamiennych, co w razie awarii bezpośrednio wpływa na szybkość jej usunięcia. W przypadku zbiorników przeciwpożarowych liczy się czas potrzebny do zakończenia działań naprawczo-serwisowych. Zbiornik nie może być wyłączony z eksploatacji na zbyt długi okres.
Wybór odpowiedniego partnera do obsługi zbiornika jest bardzo ważny, ze względów bezpieczeństwa chronionych obiektów. Dlatego czynnikami decydującymi wyborze partnera serwisowego, powinny być przede wszystkim fachowość i szybkość działania.
Nie powinno się powierzać opieki nad zbiornikiem firmom, bez żadnego doświadczenia w branży i z niepewną historią działalności lub osobom do tego nieprzeszkolonym. Takie postępowanie może prowadzić do utraty gwarancji producenta, a nawet do awarii zbiornika.
Bardzo ważnym elementem kontroli stanu zbiornika jest codzienny monitoring. Poprawność działania zbiornika warto sprawdzić podczas rutynowego obchodu i obserwacji tablicy synoptycznej. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości można zadzwonić do serwisu odpowiedzialnego za konserwację.
Podsumowanie
Warto pamiętać, że niezależnie od normy, kluczowe jest przestrzeganie zaleceń producenta i regularne przeprowadzanie przeglądów, aby zapewnić niezawodność systemu w razie wybuchu pożaru. Regularne inspekcje pozwalają na wczesne wykrycie potencjalnych problemów i ich naprawę.
Jacek Frączek
Specjalist ds. serwisu
